Zbiornik Boboszów to jeden z czterech suchych zbiorników budowanych na Ziemi Kłodzkiej dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców całego regionu. Inwestycja Wód Polskich została zrealizowana w latach 2018-2023, za kwotę blisko 238 mln złotych. Łącznie na Ziemi Kłodzkiej Wody Polskie realizują obecnie inwestycje o wartości 1,2 mld złotych.
Ziemia Kłodzka, z racji swojego położenia, jest regionem szczególnie narażonym na powodzie. W 1997 roku doświadczyła katastrofalnej powodzi, w której życie straciło 20 osób, znacznemu zniszczeniu uległo wiele miejscowości. W niektórych miejscowościach kataklizm powtórzył się w 1998 roku. Wody Polskie od początku swojego funkcjonowania realizują kilkuetapową strategię przeciwpowodziową dla tego obszaru. Celem jest ochrona życia i mienia mieszkańców oraz poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego całego regionu.
Z okazji zakończenia budowy polderu w Boboszowie, odbyła się konferencja prasowa z udziałem Zastępcy Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą Wojciecha Skowyrskiego, Wojewody Dolnośląskiego Jarosława Obremskiego, Posłanki do Parlamentu Europejskiego Anny Zalewskiej i Senatora RP Aleksandra Szweda. W spotkaniu uczestniczyli również Burmistrz Międzylesia Tomasz Korczak, Marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek, Prezes PRWiE Eko-Wod Sp. z o.o Mariusz Sośniak oraz wielu innych przedstawicieli firm, władz lokalnych i mieszkańców, którzy przyczynili się do powstania obiektu.
– Cztery zbiorniki na Ziemi Kłodzkiej są niezwykle ważne dla bezpieczeństwa przeciwpowodziowego tego regionu. Otwarty dziś zbiornik Boboszów będzie chronił około 1200 osób przed powodzią, natomiast wszystkie te obiekty zapewnią ochronę 6500 osobom i będą miały pojemność ponad 16 mln metrów sześciennych wody. Te liczby pokazują, jak skuteczny będzie ten system – powiedział Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą Wojciech Skowyrski.
– To ogromna radość zarówno dla mnie, dla włodarzy samorządów powiatowych i gminnych oraz przede wszystkim dla mieszkańców, że dzisiaj zbiornik Boboszów, a za dwa tygodnie Krosnowice, które są dużymi projektami współpracującymi, będą chronić te tereny przed powodzią – zaznaczyła Posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Zalewska.
– Bardzo się cieszę, że powstał taki projekt jak Ochrona czynna przed powodzią Ziemi Kłodzkiej. Jako senator Ziemi Kłodzkiej chcę bardzo pogratulować Wodom Polskim, za to że przygotowały ten projekt i jest on już w finalizacji, a także chcę podziękować i pogratulować wykonawcom – dodał Senator RP Aleksander Szwed.
– Naszym obowiązkiem i wysiłkiem jest, aby pracą umysłową i wydatkami finansowymi negatywne zjawiska hydrologiczne niwelować. Nie ma ważniejszego obowiązku państwa, niż zapewnienie bezpieczeństwa. Cieszę się, że urząd wojewódzki też uczestniczył w tym przedsięwzięciu. Bezpieczeństwo Polaków to rzecz fundamentalna i dzisiaj zrobiliśmy dodatkowy krok w tym kierunku – stwierdził Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski.
Przemawiający podkreślili wzorcową współpracę pomiędzy Wodami Polskimi, wykonawcą i lokalną społecznością.
Nowe zbiorniki przeciwpowodziowe
Kluczowym etapem działań jest finalizowana w bieżącym roku w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły budowa czterech suchych zbiorników przeciwpowodziowych w Roztokach, Boboszowie, Krosnowicach i Szalejowie Górnym. Zadaniem zbiorników jest redukcja zagrożenia powodziowego w dolinach rzek, na których są one zlokalizowane oraz pośrednio również na rzece Nysie Kłodzkiej i tym samym w całej Kotlinie Kłodzkiej. Łączna pojemność retencyjna wszystkich czterech polderów wynosi ponad 16 mln m3. Budowa wszystkich obiektów ma się zakończyć do końca 2023 roku.
Pierwszym oddanym do użytku w 2021 roku był zbiornik Roztoki. Obiekt zlokalizowany jest na potoku Goworówka, stanowiącym dopływ Nysy Kłodzkiej. Jego pojemność wynosi 2,7 mln m3, a powierzchnia zalewu przy maksymalnym piętrzeniu osiąga 48 ha. Zapora zbiornika ma długość 756 m.
Zbiornik Boboszów jest drugim oddawanym obiektem. Zlokalizowany jest na rzece Nysie Kłodzkiej. Jego pojemność wynosi 1,4 mln m3, a powierzchnia zalewu przy maksymalnym piętrzeniu osiąga 21 ha. Obiekt bezpośrednio ma chronić 1200 mieszkańców okolicznych miejscowości. Wraz z pozostałymi trzema polderami, zbiornik Boboszów ma tworzyć system zbiorników, służący zarządzaniu przepływem wód wezbraniowych.
Budowa zbiornika Boboszów została zrealizowana zgodnie z wszelkimi wymogami środowiskowymi i technicznymi. Ponad 85% czaszy zbiornika jest pozostawiona w stanie naturalnym. Konstrukcja obiektu umożliwia migrację ryb, stworzone zostały granitowe komory dla nietoperzy. Kompensacje przyrodnicze obejmowały między innymi nasadzenia ponad 7,5 tys. drzew iglastych i liściastych, blisko 6,6 tys. krzewów, w tym odnowę siedlisk przyrodniczych łęgowych oraz lasów klonowo-lipowych na zboczach. Zawieszono 260 szt. budek lęgowych dla ptaków różnego typu, 42 szt. skrzynek dla nietoperzy oraz platformę lęgową dla bociana czarnego.
Modernizacja istniejących zabezpieczeń
Drugim etapem ochrony przeciwpowodziowej Ziemi Kłodzkiej jest realizowany obecnie program tak zwanej ochrony biernej, który zakłada modernizację istniejącej infrastruktury przeciwpowodziowej w największych miejscowościach regionu. Etap ten polega na likwidacji „wąskich gardeł” na Nysie Kłodzkiej i jej dopływach, dla umożliwienia bezpieczniejszego przejścia fali wezbraniowej i uniknięcia zagrożenia podtopieniami.
W ramach inwestycji od września tego roku realizowane będą prace remontowo-odtworzeniowe na wybranych odcinkach Nysy Kłodzkiej oraz Białej Lądeckiej i Morawy. Inwestycje obejmują najbardziej zurbanizowane miejscowości Ziemi Kłodzkiej: Stronie Śląskie, Lądek-Zdrój, Kłodzko, Bystrzycę Kłodzką, Długopole-Zdrój oraz Międzylesie. Równocześnie finalizowane jest postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy robót budowlanych na rzece Bystrzycy Dusznickiej w Polanicy-Zdroju oraz na rzece Kamienny Potok w Szczytnej. Po uzyskaniu potwierdzenia finansowania, w najbliższych tygodniach planowane jest podpisanie umowy z wykonawcą również na podjęcie działań w tych lokalizacjach.
Zakres drugiego etapu ochrony przeciwpowodziowej był konsultowany z mieszkańcami i wszystkimi samorządami Ziemi Kłodzkiej pod koniec 2019 roku. Wówczas projekt był przedstawiony i dyskutowany, co umożliwiło wypracowanie rozwiązań, które zwiększą zabezpieczenia przeciwpowodziowe i jednocześnie spełnią oczekiwania mieszkańców, związane z zakresem prac. Najważniejszymi apelami były brak wysiedleń oraz możliwie minimalna ingerencja w unikalne walory przyrodnicze i architektoniczne Kotliny Kłodzkiej oraz jej sąsiedztwa.
Kompleksowe działania
Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły, jest realizowany przez Wody Polskie do czerwca 2025 roku. To ponad 60 różnych inwestycji, obejmujących działania chroniące tereny najbardziej zagrożone powodzią w kraju: Dolny Śląsk, Górny Śląsk, Małopolska, Podkarpacie i rejon Dolnej Odry, z uwzględnieniem modernizacji systemu prognozowania zagrożeń i zdolności operacyjnych w zakresie gospodarowania wodami. System docelowo ma zabezpieczyć ponad 15 mln Polaków. Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły jest finansowany z budżetu państwa, Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku Rozwoju Rady Europy, środków unijnych, a jego łączna wartość wynosi ponad 5,5 mld złotych.
Fot. Jerzy Malicki.
